به گزارش قدس خراسان، مشهد به عنوان شهری زائرپذیر، ظرفیت بسیار خوبی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی با سایر کشورها جهان اسلام دارد. رویداد "ماه امت" که در مشهد درحال برگزاری است، نمونه‌ای از این برنامه‌هاست که می‌تواند موجب نزدیک شدن هرچه بیشتر امت اسلامی شود.

در دومین دوره این رویداد که تا هشتم اردیبهشت ماه در شهرک شهید باهنر برگزار می‌شود، هنرمندانی از پنج کشور اسلامی حضور پیدا می‌کنند. در همین رابطه با جواد تابش، هنرمند موسیقی سنتی هرات افغانستان درباره اشتراکات فرهنگی ایران و افغانستان و رویداد ماه امت گفت‌وگو کردیم.

مشهد خانه دوم ماست

تابش از تجربه حضور در مشهد گفت: ما در شهر باستانی هرات به نوعی هم‌جوار و همسایه مشهد مقدس و امام رضا (ع) هستیم؛ قدیمی‌ها و بزرگان ما هرات را در اصطلاح کفش‌کَنِ امام رضا(ع) می‌نامیدند و به همین خاطر من رفت و آمد زیادی به مشهد دارم. به نوعی می‌توان گفت ما دوخانه هستیم، یک خانه ما هرات افغانستان است و یک خانه مشهد. از این رو ما احساس بسیار خوبی به مشهد داریم. وقتی به مشهد و زیارت امام رضا (ع) می‌آییم،  نسبت به بقیه نقاط دنیا، احساس راحتی بیشتری داریم و بسیار خرسندیم.

ریشه موسیقی افغانستان به خراسان قدیم برمی‌گردد

این هنرمند افغانستانی درخصوص موسیقی خراسان و با اشاره به شباهت آن به موسیقی سنتی افغانستان گفت: درکل موسیقی افغانستان در دو سبک اجرا می‌شود؛ سبک هندی و خراسانی، که ریشه سبک خراسانی به برخی از ولایات افغانستان برمی‌گردد که درواقع همان خراسان قدیم است. سبک هندی هم  ارتباط نزدیکی با موسیقی خراسان دارد؛ چراکه امیرخسرو دهلوی که موجب رشد این سبک موسیقی شد، ریشه‌اش به بلخ و دهلی برمی‌گردد.
درمجموع می‌توان تناسب زیادی بین موسیقی افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان با موسیقی خراسانی پیدا کرد.
وی افزود: این سبک‌ها به جز در برخی آلات موسیقی، تفاوت چندانی با هم ندارند. حتی آلات موسیقی استفاده شده در موسیقی هرات، مشابه با آلات موسیقی به کار رفته در موسیقی تربت جام و تایباد است. این تفاوت‌ها هرچه به استان‌های مرکزی و شمالی ایران نزدیک می‌شویم، بیشتر خودش را نمایان می‌کند.
تابش ادامه داد: در سبک خراسانی موسیقی هرات، اغلب از اشعار عرفانی شعرای فارسی زبان بزرگی همچون شمس، مولانا، حافظ و سعدی و یا شعرای معاصر استفاده می‌شود.

برخی اصطلاحات کلامی در خراسان و افغانستان مشترک است
این هنرمند افغانستانی درمورد اشتراکات فرهنگی بین افغانستان و ایران، به خصوص مشهد بیان کرد: اشتراکات فرهنگی بین این دو اقلیم بسیار زیاد است و می‌توان گفت در بیش از 90 درصد موارد، ما مشابه هستیم. آن مقدار تفاوت هم به سیستم غذایی، نحوه لباس پوشیدن یا لهجه‌ها برمی‌گردد. در فرهنگ زبانی، دین، مذهب و آیین ما بسیار شبیه هم هستیم و به همین دلیل در ایران به خصوص در مشهد احساس غربت نمی‌کنیم. حتی بسیاری از اصطلاحاتی را که به صورت روزمره در افغانستان به کار می‌بریم، در مشهد، تربت‌جام یا تایباد می‌شنوم که مردم به خوبی آن را می‌شناسند؛ اصطلاحاتی که در دیگر مناطق ایران شاید نامفهوم باشد.

ماه امت اشتراکات فرهنگی ایران و افغانستان را اشکار می‌کند
تابش درمورد رویداد ماه امت که در مشهد درحال برگزاری است، گفت: ما همگی امت حضرت محمد (ص) هستیم. سال‌های گذشته با همین محوریت در رویدادهای پیامبر مهربانی و رحمت‌ للعالمین که در تهران برپا شده بود حضور داشتم. مشهد نیز از سال گذشته رویداد ماه امت را به راه انداخته که امسال هم توفیق حضور در دومین دوره آن را پیدا کردم. این رویداد بازتاب بسیار خوبی هم در بین مردم مشهد و هم اهالی افغانستان داشت. ماه امت برای افرادی که راغب بودند شباهت‌ها و تفاوت‌های بین این دو فرهنگ را بشناسند، یا موسیقی این فرهنگ‌ها را بشنوند، اتفاق جالبی بود. اتفاقا بسیاری از افراد تازه بعد از حضور در این رویداد پی می‌بردند که تا چه اندازه شباهت بین فرهنگ ایران و افغانستان وجود دارد.
وی افزود: به لحاظ برخوردهای اجتماعی نیز مهمان نوازی که یک وجه اشتراک دیگر بین این دو فرهنگ است، در رویداد امت ماه به خوبی قابل مشاهده است.

با روی کار آمدن طالبان، توجه به مسائل فرهنگی کم شده است

تابش با اشاره به ظرفیت خوبی که مشهد در مسائل فرهنگی دارد، گفت: اتفاقاتی مشابه رویداد ماه امت اگر بیشتر از سوی دو کشور برگزار شود، می‌تواند اتفاقات خوبی را رقم بزند. متاسفانه با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، توجه به مسائل فرهنگی بسیار کم شده است. هرچقدر این رفت‌وآمدها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها بیشتر باشد، نگاه مردم به این دو فرهنگ تغییر پیدا کرده و بیش از پیش به شباهت‌ها و اشتراکات آگاه می‌شوند. می‌توانستیم ارتباطات خود را بیشتر کنیم اما با روی کار آمدن طالبان  این اتفاق رخ نمی‌دهد. خدار را شکر هنوز هم شاهد برگزاری چنین رویدادهایی از سوی مشهد هستیم.

برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری با حضور هنرمندانی از سایر کشورهای جهان اسلام در مشهد می‌تواند موجب وحدت هرچه بیشتر امت اسلامی شود. رویدادهایی که باید به صورت مستمر و در موضوعات مختلف برگزار شوند و مشهد می‌تواند به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، این هنرمندان را دور هم جمع کند.

خبرنگار: محدثه مودی